Bromelain: Ananas Kaynaklı Doğal Bir Destek
Bromelain, ananas bitkisinin gövdesi, meyvesi ve suyundan elde edilen protein sindirici bir enzim karışımıdır. Yüzyıllardır Orta ve Güney Amerika'da tıbbi amaçlarla kullanılmaktadır. Günümüzde ise diyet takviyesi olarak sınıflandırılmakta ve ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından genellikle güvenli olarak kabul edilmektedir.
Bromelain, tek başına veya diğer ilaçlarla birlikte kullanılabilir. Cilt yanıklarından ölü deriyi temizlemek için topikal olarak ve burun pasajlarındaki iltihaplanma ve şişliği azaltmak için oral olarak kullanılır. Ayrıca sindirime yardımcı olmak, osteoartrit tedavisinde kullanmak ve ağrılı kaslarda ağrıyı azaltmak için de kullanılmaktadır.
Bromelain'in Formları ve Dozları
Bromelain, oral kullanım için hap veya tablet formunda satın alınabilir. Ayrıca topikal kullanım için krem formunda da mevcuttur. Ananas tüketmek veya suyunu içmek etkili bir doz sağlamaz.
Bromelain kullanırken, doktorunuzla görüşmek ve verilen doz talimatlarını takip etmek önemlidir. Bromelain, bromelainin sindirim aktivitesini gösteren (GDU) gram başına ölçülür. Dozlar, günde iki ila üç kez, her seferinde 80-400 miligram arasında değişebilir. Doktorunuz sindirime yardımcı olmak için yemeklerle birlikte veya iltihabı azaltmak için aç karnına almanızı önerebilir.
Potansiyel Sağlık Faydaları
Bromelain ve potansiyel sağlık faydaları birçok alanda kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Bu alanlar şunları içerir:
Osteoartrit: Klinik çalışmalara ilişkin bir inceleme, bromelainin anti-inflamatuar ve analjezik özelliklerinin osteoartrit ile ilişkili ağrı, yumuşak doku şişliği ve eklem sertliği tedavisinde etkili olduğunu bulmuştur. Özellikle diz ve omuz artritinde 400 miligram bromelain verilen bazı çalışma katılımcılarında iyileşmeler gözlenmiştir.
Astım: Bir hayvan çalışması, bromelainin anti-inflamatuar etkilerinin astım veya diğer alerjik hava yolu hastalıklarına sahip kişiler için faydalı olabileceğini göstermiştir.
Kronik Sinüzit (Kronik Rinosinüzit): Bir pilot çalışma, bromelain tabletlerinin kronik sinüzit ile ilişkili şişlik, tıkanıklık ve diğer semptomları hafifletmede etkili olduğunu bulmuştur. Çalışma katılımcılarına 3 aylık bir süre boyunca günlük bromelain verilmiştir.
Kolitis: Bir hayvan çalışması, saflaştırılmış meyve bromelaininin inflamatuar bağırsak hastalığının neden olduğu iltihaplanmayı azalttığını ve mukozal ülserleri iyileştirdiğini bulmuştur.
Yanıklar: Bir çalışma incelemesi, bromelainin topikal krem olarak kullanıldığında, yaralardan ve ikinci ve üçüncü derece yanıklardan zarar görmüş dokuyu güvenli bir şekilde çıkarmada son derece etkili olduğunu bulmuştur.
Yan Etkiler ve Riskler
Tüm takviyelerde olduğu gibi, bromelain kullanmadan önce doktorunuzla görüşmek önemlidir. Bromelain bazı kişilerde, özellikle yüksek dozlarda alındığında, hafif yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler şunlardır:
- İshal
- Mide bulantısı
- Kusma
- Normalden daha ağır adet kanaması
Bromelain, kan inceltici ilaçlar (Warfarin, Pradaxa vb.) alıyorsanız kullanmaktan kaçının. Bromelain, kan üzerinde antiplatelet etkiye sahip olabilir ve bu da aşırı kanama potansiyelini artırır. Bu nedenle, ameliyat öncesi ve sonrası bromelain kullanımından kaçınmak da önemlidir.
Ananas veya ananasa karşı alerjik olan kişiler bromelain kullanmamalıdır. Bu alerjiye neden olabilecek diğer maddeler arasında şunlar bulunur:
- Çim poleni
- Lateks
- Kereviz
- Rezene
- Havuç
- Buğday
Etkileşimler
Antikoagülanlar: Bromelain, kanın pıhtılaşma süresini yavaşlatır, bu nedenle kan inceltici kullanıyorsanız, morarma veya artan kanama yaşayabilirsiniz. Artan kanama veya morarma yaşarsanız doktorunuza bildirin.
Kan inceltici ilaçlar şunları içerir:
- Warfarin
- Aspirin
- Klopidogrel (Plavix)
- Diklofenak (Voltaren, Cataflam vb.)
- İbuprofen (Advil, Motrin vb.)
- Naproksen (Anaprox, Naprosyn vb.)
- Dalteparin (Fragmin)
- Enoksaparin (Lovenox)
- Heparin
- Warfarin (Coumadin)
Antibiyotikler: Bromelain, vücudunuzun antibiyotikleri nasıl emdiğini etkileyebilir. Örneğin, amoksisilin veya tetrasiklinin vücut tarafından emilimini artırabilir. Bromelaini amoksisilin veya tetrasiklin ile aynı anda almak, amoksisilin veya tetrasiklinin etkilerini ve yan etkilerini artırabilir.
Sedatifler: Bromelain, sedatif ilaçların etkisini artırabilir, bu ilaçlar şunları içerir:
- Antiepileptik ilaçlar, örneğin fenitoin (Dilantin) ve valproik asit (Depakote)
- Barbitüratlar
- Benzodiazepinler, örneğin alprazolam (Xanax) ve diazepam (Valium)
- Uykusuzluğu tedavi eden ilaçlar, örneğin zolpidem (Ambien), zaleplon (Sonata), eszopiklon (Lunesta) ve ramelteon (Rozerem)
- Trisiklik antidepresanlar, örneğin amitriptilin (Elavil)
- Alkol
- Aynı durum, valerian, kava ve catnip gibi yatıştırıcı etkiye sahip bitkiler için de geçerlidir.
Sonuç
Bromelain, ananaslardan elde edilen doğal bir maddedir. Yanıklar, osteoartrit ve kanser dahil olmak üzere birçok sağlık durumunda önemli, olumlu etkileri olabilir. Ancak, bromelain kullanmadan önce doktorunuzla görüşmek özellikle reçeteli ilaçlar kullanıyorsanız önemlidir.